مسمومیت بارداری یکی از عارضه هایی است که ممکن است در طول دوران بارداری و یا در ماه های اخیر آن ایجاد شود. در این وضعیت اگر مراقبت و کنترل مناسبی وجود نداشته باشد شرایط مادر و جنین در موقعیت اورژانسی قرار می گیرد. مسمومیت بارداری یکی از دلایل زایمان زودرس است که برای نجات جان مادر و یا فرزند معمولا زایمان سزارین در موقعیت اورژانسی انجام می شود. مسمومیت بارداری یک وضعیت خطرناک در دوران بارداری است که به علت افزایش فشارخون و آسیب به سیستم عصبی، قلبی و کلیه‌ها رخ می‌دهد. البته ممکن است این عارضه کاملا بدون دلیل ایجاد شود اما توجه به نشانه های آن و نیز تحت کنترل بودن توسط متخصص زنان و زایمان شرق تهران کمک می کند که مادران باردار در این وضعیت قرار نگیرند و یا اینکه کنترل بدون خطری را به کمک پزشک داشته باشند. علائم این بیماری ممکن است شامل فشار خون بالا، تورم، سردرد، بی‌اشتهایی، درد شکمی، تاری دید، حالت تهوع و استفراغ، اختلالات روحی و زمینه برای ایجاد مشکلات جدی در سیستم عصبی، کلیه، کبد، قلب و نقص رشد نوزاد باشند. معمولا ورم بیش از اندازه بدن و بالارفتن فشار از مهم ترین علائم آن به شمار می رود.
اگر بارداری هستید و این مطلب را مطالعه می کنید باید توجه داشته باشید که همیشه ورم و یا بالا بودن فشار نشانه مسمومیت نیست اما نیاز است که شما همواره با پزشک خود در ارتباط باشید و علائم و نشانه هایی که به تازگی ایجاد می شوند را با ایشان در میان بگذارید. در صورتی که به علائم بالا دچار شدید، باید تا سریعتر به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی از وضعیت شما گرفته شود و درمان مناسبی برایتان تجویز شود. ممکن است حتی مسمومیت بارداری وجود نداشته باشد اما در هر صورت تغییرات بدن در زمان بارداری پر خطر بسیار مهم و قابل توجه هستند. در صورت عدم درمان مسمومیت بارداری، ممکن است خطرات جدی از جمله آسیب به کبد، کلیه، قلب و سیستم عصبی رخ دهد که می‌تواند برای شما و نوزادتان خطرناک باشد. در هر صورت تشخیص مسمومیت بارداری و شیوه های درمان آن بسیار مهم و حیاتی است.
علائم مسمومیت بارداری چیست؟
ممکن است تشخیص مسمومیت بارداری برای زنان باردار دشوار باشد، نشانه‌های اولیه مسمومیت بارداری معمولاً کمی غیرمشخص و غیرقابل تشخیص هستند. اما در هر صورت اگر تحت نظر باشید در معاینات شما هرگونه تغییری قابل شناسایی خواهد بود، در بسیاری از موارد، این علائم روند نرمال بارداری را دنبال می‌کنند و نادیده گرفته می‌شوند. با این حال، بهتر است هرگونه تغییری در سلامتی خود را به پزشک خود اطلاع دهید.
به طور کلی نشانه‌های اولیه مسمومیت بارداری ممکن است شامل یک یا چند نمونه از موارد زیر باشد:
- سردرد
- افزایش وزن ناگهانی (بیش از 2 کیلو در هفته)
- تورم، صورت و دست‌ها ( ورم به گونه ایست که با فشار انگشت ها فرو رفتگی ایجاد شده با تاخیر به سطح پوست باز می گردد)
- کاهش اشتها
- خستگی غیرطبیعی
- تهوع و استفراغ
- احساس تنگی نفس
- تغییرات در دید
- علائم مسمومیت بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش فشار خون
- سردرد شدید
- تاری دید یا دید کم
- درد شکمی شدید
- تغییرات در رفتار حرکتی مانند لرزش، اختلال تعادل و بی‌اشتهایی
- کاهش وزن ناگهانی
- تورم ناگهانی دست‌ها و صورت
اگر شما به هر یک از این علائم دچار شدید، باید تا سریعتر به پزشک خود مراجعه کنید و از وضعیت خود به او اطلاع دهید. مسمومیت بارداری در صورت عدم درمان، ممکن است منجر به مشکلات جدی برای شما و نوزاد شما شود.
آیا مسمومیت بارداری قابل کنترل و درمان است ؟
مسمومیت بارداری هرچند که یک وضعیت جدی در حاملگی است که نیاز به و نیاز به فوریت های پزشکی دارد اما در بسیاری از موارد قابل کنترل و درمان است. اگر بیماری به موقع شناسایی شود درمان آن نیز ساده تر خواهد بود و به وسیله مراقبت های پزشکی و مصرف دارو وضعیت بیمار در شرایط اوراژانس تحت نظر و کنترل قرار می گیرد. درمان مسمومیت بارداری شامل مراقبت های دوران بارداری ، مثل ایجاد محیط خنک و خشک، مایعات الکترولیتی، داروهای ضد تهوع، کورتیکواستروئیدها و در صورت لزوم اکسیژن تراپی است.
با توجه به اینکه مسمومیت بارداری به سرعت پیشرفت می کند، بسیار مهم است که در صورت تشخیص علائم، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را برای شما تجویز کند. در شرایطی که بیماری قابل کنترل نباشد و وضعیت مادر و جنین نا مناسب باشد یا فشار خون با مصرف داروها کاهش نیابد ممکن است که نیاز به زایمان سزارین به صورت اورژانسی باشد. در این دوره اگر جنین نارس باشد نیاز به نگهداری در شرایط محیطی مناسب دارد.
روش های پیشگیری از مسمومیت بارداری
به طور کلی مسمومیت بارداری در اثر بی توجهی به فشار خون در بارداری و یا عدم رعایت نکات تغذیه ای ایجاد می شود. توصیه هایی برای جلوگیری از ایجاد این بیماری وجود دارد . روش‌های پیشگیری از مسمومیت بارداری عبارتند از:
تغذیه سالم: پیروی از یک رژیم غذایی سالم، غنی از مواد مغذی و کم درصد چربی، نمک و شکر می‌تواند خطر مسمومیت بارداری را کاهش دهد.
فعالیت بدنی: در طول روز مقداری فعالیت داشته باشید ، ورزش های سبک مثل پیاده روی، شنا، یوگا و تنفس عمیق می‌تواند به حفظ سلامتی باردار و کاهش خطر مسمومیت کمک کند. انجام تمرینات ورزشی برای برخی از مادران باردار ممنوعیت دارد که این مساله توسط پزشک تعیین خواهد شد.
کنترل وضعیت مداوم : برای پیشگیری از مسمومیت بارداری، پزشکان باید مادران باردار را تحت نظر داشته باشند و به صورت دوره‌ای فشار خون، ادرار و خون را بررسی کنند. همچنین در افرادی که احتمال بروز مسمومیت بارداری دارند چکاپ فشار خون لزوم دارد.
استراحت درست: رعایت استراحت مناسب، جلوگیری از خستگی بیش از حد و کار خود را تا حد امکان کاهش دادن میزان استرس هم می‌تواند در کاهش خطر مسمومیت بارداری مؤثر باشد.
شناخت علائم: برای پیشگیری از مسمومیت بارداری، باید به طور منظم علائم مربوط به این بیماری را شناسایی و در صورت لزوم به پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده از دارو و مکمل ها دوران بارداری: استفاده از مکمل‌هایی مثل ویتامین D و اسید فولیک قبل از بارداری و در طول آن نیز می‌تواند خطر مسمومیت بارداری را کاهش دهد.
